Pół koncert, pół spektakl, pół balet i pół operetka – „Duch wojewody” Ludwika Grossmana w Operze Narodowej
Choć w XIX wieku był doskonale znany, dziś mało kto kojarzy nazwisko kompozytora, pianisty, dyrygenta chóralnego i przedsiębiorcy Ludwika Grossmana (1835-1915). Jego życie toczyło się pomiędzy fortepianem a organizacją koncertów. I choć pisał opery, pieśni i utwory symfoniczne, a jego prace doceniał nawet Rossini, jego twórczość nie zyskała trwałego miejsca w kanonie muzyki europejskiej, a w Polsce została przyćmiona przez gigantów choćby takich jak Stanisław Moniuszko. Grossman był też bardziej praktykiem i organizatorem niż postacią o wielkim artystycznym ego, które często pomaga w utrwalaniu legendy. Po ponad 150 latach od prapremiery Teatr Wielki – Opera Narodowa pragnie przypomnieć „Ducha wojewody”, dzieło, które za życia Grossmana wystawiane było z powodzeniem na scenach Warszawy, Wiednia, Krakowa, Pesztu, Petersburga, Lwowa, Grazu, Cieplic i Berlina. Potem popadło w zapomnienie.
Trudno jest przypisać tę lekką, dowcipną komedię do jednego gatunku. Na stronie Teatru Wielkiego – Opery Narodowej czytamy, że jest to mieszanka wielu stylów: opery buffa z elementami wodewilu i operetki, a motyw przebrania za ducha nawiązuje do francuskiego tematu niezwykle popularnej ówcześnie „Białej damy” François-Adriena Boieldieu. Skomplikowana, absurdalna intryga miłosna stworzona przez Władysława Ludwika Anczyca opowiada o właścicielu górskiego uzdrowiska Fékéte, który próbuje udobruchać wczasowiczów narzekających na złe warunki mieszkaniowe kiedy do hotelu przybywają goście z Warszawy: Helenka, jej ciotka Radczyni i Prezes. Radczyni próbuje zmusić dziewczynę do małżeństwa z Prezesem. Ona wzbrania się przed ślubem, jest zakochana w swoim dawnym nauczycielu Leonie, który zupełnie nieoczekiwanie także przybywa do wód.
W obsadzie jedynego przedstawienia, które będzie mieszanką wersji koncertowej z reżyserowaną, znajdzie się między innymi Małgorzata Walewska, śpiewaczka, która nigdy dotąd nie wystąpiła w operetce. Zapytana dlaczego zgodziła się wystąpić w tym gatunku odpowiedziała: W lipcu skończę 60 lat, jestem w życiowej kondycji i z radością przyjęłam propozycję Radczyni, która daje mi szansę zarówno na świetną zabawę jak i na ambitne śpiewanie. Do tego jest rolą aktorską! Mamy wybitną dyrygentkę, obsadę i reżysera, Cezarego Tomaszewskiego, który jest elastyczny jeśli chodzi o nasze propozycje i tylko prosi, żebyśmy grali filmowo.
Walewska zapytana o rolę Radczyni, która może się wydawać najważniejsza, bo nawet jak nie stoi na scenie to często rozmowy innych bohaterów jej dotyczą tłumaczy: Jeśli sięgniemy do polskiej literatury operowej to Radczynię możemy porównać z Cześnikową ze „Strasznego dworu”. Obie partie są porównywalne wielkością i trudnością wykonania. Obie Panie też są intrygantkami. Radczyni, Filomena Zrzędzińska jednak w przeciwieństwie do bohaterki Moniuszki jest snobką, skupioną głównie na sobie. Wszystkich traktuje z góry, rozstawia po kątach. Mimo swojego wieku (50 lat) jest bardzo nabuzowana erotycznie i ogląda się za młodymi chłopcami. Zawsze jest w centrum uwagi! No czyż to nie jest wymarzona rola dla mnie?
Wyświetl ten post na Instagramie
Orkiestrę Opery Narodowej poprowadzi Marta Kluczyńska – pomysłodawczyni i dyrygentka cyklu koncertowych wykonań zapomnianych polskich oper, a reżyserii podjął się Cezary Tomaszewski – nominowany do Paszportu Polityki reżyser i choreograf, znany z innowacyjnych i autorskich realizacji operowych i teatralnych. Na pytanie czy wykonanie „Ducha wojewody” będzie koncertem czy spektaklem odpowiadają, że będzie to pół koncert, pół spektakl, pół balet i pół operetka. I zapewniają, że zaskakujące i wesołe dzieło Grossmana jest mieszanką prawdziwych hitów i nie ma w sobie słabych momentów.
Kto? Co? Gdzie? Kiedy?
„Duch wojewody” Ludwik Grossman
Teatr Wielki – Opera Narodowa
3 czerwca 2025